EK GIDAYA NASIL BAŞLAMALI

EK GIDAYA GEÇME ZAMANI NE ZAMAN OLMALI

Pınar BONCUK DAYANIKLI

Bebeğinizi en ideal besleme yöntemi anne sütü; 0-6 aylık dönemde, yeterli büyüyor ve gelişiyorsa, ek gıdalara başlamak için 6 aya kadar bekleyebiliriz. En erken 17. Haftada yani 4 aylıkken sindirim sistemi ek gıdayı kabul eder hale gelir ancak doktorunuz bir gereklilik duymadıkça 6 ayı bekleyebilirsiniz.

Bebeğiniz ek gıdaya hazır mı?

Ek gıdalara başlamak, bebeğinizi değişik tatlara alıştırmak, dil ve damak gelişimi desteklemek ve artık eksilmeye başlayan besin maddelerini yerine koymak için gerekli. Örneğin bebeğin anneden aldığı demir bu dönemde yavaş yavaş tükenmeye başlıyor.

Artık süt içmekten zevk almıyor, meme veya biberonu diliyle itiyor, beslenmeleri kısa kesiyorsa artık daha koyu kıvamda bir şey yemek istiyor olabilir. Gece kesintisiz uyurken, arada kalkıp beslenme isterse, süt yeterli gelmiyor olabilir.

İlk kez gerçek bir yemek tattığı an gerçekten çok unutulmaz bir an!  Bazı bebekler yeni besini hemen kabul eder, hatta ağızları açık ikinci ve üçüncü kaşığı beklerler. Diğerleri biraz daha temkinli davranabilir. Öncelikle siz rahat olun. Bu dönemin gıdaya alıştırma dönemi olduğunu unutmayın. Esas besin hala anne sütü veya formül maması olmaya bir süre daha devam edecek.

Bebekler bir şeyi ilk kez denediklerinde yüzlerini buruşturabilirler. Buna kanmayın. Sevmedikleri için değil, yeni ve değişik geldiği için yaparlar bunu. İki-üç kez denedikten sonra emin olabilirsiniz.

Nasıl bir besin olmalı?

Kök sebzeler işin başında vermek için başlamak için ideal. Örneğin; biraz sütle karışmış, havuç püresi, tatlımsı diğer sebzeler veya armut, elma gibi tek bir meyve, ya da sütle karışmış pirinç mamasıyla başlayabilirsiniz.

Ne kadar?

1-2 tatlı kaşığı püre ilk hafta için yeterli.  Daha az ve çok isteyen çıkabilir , duruma göre arttırabilirsiniz.

Ne sıklıkla?

İlk hafta günde bir öğün başlayabilirsiniz. İlerleyen günlerde, bebeğin isteğine göre öğün sayısını arttırabilirsiniz.

7-9 ay arası bebeğin hızlı büyüdüğü bir dönemdir. İhtiyacı olan kalorilerin büyük kısmı sütten, diğer kısmı da yediği sebze, meyve, karbonhidrat ve proteinden gelecektir. Zamanı geldiğinde püresine karıştıracağınız peynir ya da yoğurtla biraz yağ da almış olur.

7 ay civarında yani desteksiz (veya çok az destekle) oturmaya başladığında artık bir mama iskemlesi edinerek, yemeği daha sosyal bir aktiviteye dönüştürebilirsiniz. 7 aylık olduğunda artık doğum kilosunun en az iki katına çıkmış olmalı ve günde 3 kez ek gıda alıyor olmalıdır. Özellikle et eklenmiş sebzeler ona demir ve çinko kazandırır.

Nelerden kaçınmalı?

Bazı yiyecekler 1 yaşında önce  bebeğe uygun değildir.

• Çiğ et
• Kabuklu deniz ürünleri
• Yoğun baharat
• Füme gıdalar (tütsülenmiş peynir, et, balık)
• Yumuşak küflü peynirler
• Fındık, fıstık, ceviz, vb kuruyemişler
• Bal ( ender durumlarda bala karışmış olan bir bakteri bebekte ciddi hastalığa neden olabilir.
• Portakal, mandalina gibi narenciye, çilek, böğürtlen, dut ailesinden meyveler, kivi, bazen duyarlı olanlarda belirtilere neden olabilir ancak bu meyveler C vitamininden çok zengin oldukları için az dozlarda denenerek verilebilir.

Alerjiler

• Alerji konusu gündemi çok meşgul eden bir konu olsa da bebeklerde gerçek alerji oranı %6 civarındadır. Besin duyarlılıkları (inek sütüne olduğu gibi) çoğunlukla 2-3 yaş civarında kendiliğinden geçebilir.
• Yeni öneriler yumurta gibi duyarlılığı sık görülen besinlere azar azar başlayarak vücudu hazırlamayı ve toleransı arttırmayı hedefliyor. Emin olmadığınız bir besin verdiğinizde, en iyisi 2-3 gün bekleyerek belirtileri görmek ve ona göre devam etmek.
• Besin alerjileri aile hikayesinde alerji olan bebeklerde daha sık görülüyor. Egzema gibi deri sorunları olan bebeklerde de bu tür duyarlılıklar daha sık. Özellikle 3 aydan önce egzeması beliren bebeklerde, yeni gıdalara başlarken daha dikkatli olmak gerekiyor.

Uygun gıdalar neler?

Mevsimine uygun, organik tarımla yetiştirilmiş besinler en uygunu. Sebze ve meyvelerinizi seçerken meysime uygun olmalarına dikkat edin. Kabak, brokoli, bezelye, ıspanak, mısır gibi besinler çok değerli besin unsurları içerirler. Daha tatlı kök sebzelerle karıştırıp (tatlı patates, havuç veya elma gibi tatlı bir meyve!) daha kolay kabul edilmelerini sağlayabilirsiniz.

Tahıllar, sütle karıştırılarak, ya da ekmek olarak verilebilir. Pirinçle başlayıp, yulaf, irmik, mısır kullanın.

Protein için tavuk, beyaz yağlı balıklar, yumurta, kırmızı et verin.

Kırmızı et içindeki  demir en kolay emilen demirdir. Soğan, havuç, patatesi kıymalı veya etli pişirerebilirsiniz. İçine kuru kaysı gibi ekler yaparak tad katabilirsiniz. Her şeyi birden pişirip püreleştirerek verebilirsiniz. Balı bebeğin beyin ve göz gelişimi için son derece önemlidir. Et dışı demir için mercimek ve benzeri hububat, C vitamini içeren gıdalarla verildiğinde demir emilimi artar.