10 MADDEDE İNEK SÜTÜ PROTEİNİ ALERJİSİ

• Gıda alerjisi erişkinlerin %2-3’ünü çocukların %6’sını etkiler. İnek sütü proteini alerjisi çocukluk çağındaki en sık gıda alerjisi tipidir. Gelişmiş ülkelerde ilk bir yaşındaki çocukların %2-3’ünün inek sütü proteini alerjisi gösterdiği bildirilmektedir. Gıdalar arasında genellikle ilk ortaya çıkan budur. Çoğunlukla bebeklik ve erken çocukluk hastalığıdır. Genellikle ilk belirtiler hayatın ilk altı ayında ortaya çıkar. Nadiren de bir yaş sonrasında ilk bulgular belirebilir.
• Tanı olgunun öyküsü, muayene, beslenmeden inek sütü ve inek sütü ürünleri çıkartılarak ve yeniden başlanarak yapılan gözlemler, spesifik testler ile konur. Bağışıklık sisteminin farklı aşamaları bu hastalığın zemininde yer aldığı için tanı koydurucu tek bir test yoktur. Bazen hiçbir laboratuvar testi tanı koydurucu değildir.
• Tek tedavisi inek sütü ve inek sütü ürünlerinin beslenmeden tamamen çıkartılmasıdır.
• Sadece anne sütü ile beslenmekte olan bebekte inek sütü alerjisini tedavi etmek için annesi inek sütü ve inek sütü içeren gıdaları mutlak bir şekilde beslenmesinden çıkartmalıdır.
• Anne sütü alamayan henüz katı gıdalar ile de beslenemeyen bebeklerin beslenmesine özel mamalar ile devam edilir. Mama seçimi hastalığın şiddetine göre doktoru ile beraber yapılmalıdır.
• İnek sütü alerjisi olan bebeğin katı gıdalara geçişine akranlarından farklı olmayarak benzer zamanında ve benzer içerikte başlanıp, ilerlenir.
• İnek sütü alerjisi nedeniyle inek sütü ve inek sütü ürünleri verilemeyen çocuğa mevcut ortak proteinler ve çapraz reaksiyonlar riski nedeniyle koyun, keçi sütü verilmesi de uygun olmaz.
• Hastaların çoğunluğu erken çocukluk veya en geç ergenlik döneminde inek sütü ve inek sütü ürünlerini tamamen tolere edebilir hala gelirler.
• İleri yaşlara kadar inek sütü alerjisi devam eden olgular genellikle astım, rinit gibi başkaca alerjik hastalıkları da olanlar, başka gıda alerjileri olanlar ve laboratuvar testlerinde bu lehteki değerleri yüksek olanlardır.
• Çalışmalar göstermektedir ki gerçek inek sütü alerjisi sıklığı inek sütü ile sorun yaşadığı bildirilenlerin oldukça gerisindedir. İnek sütü proteini alerjisini düşündürebilecek bulgular ilk bir yaş çocuğunda %5-15 sıklığında bildirilmekle beraber gerçek inek sütü alerjisi bu yaşta %2-3’tür. Tanısı doğrulanmış inek sütü alerjisi okul çocuğu ve ergenlerde %0.3, erişkinlerde %0.5’ten az iken kendisine inek sütü alerjisi denilenler okul çocuğu ve ergenlerde %1-13.5, erişkinlerde %1-4 bildirilmiştir. Yanlış şekilde inek sütü alerjisi tanılandırılıp, gereksiz şekilde bu ürünlerin beslenmeden çıkartılması uzun dönemde beslenmede eksikliğe yol açabilir.

Dr Demet Ilıkkan